𝙀𝙚́𝙣 𝙫𝙖𝙣 𝙜𝙧𝙤𝙤𝙩𝙨𝙩𝙚 𝙙𝙚 𝙪𝙞𝙩𝙙𝙖𝙜𝙞𝙣𝙜𝙚𝙣 𝙗𝙞𝙟 𝙘𝙪𝙡𝙩𝙪𝙪𝙧𝙫𝙚𝙧𝙖𝙣𝙙𝙚𝙧𝙞𝙣𝙜 𝙞𝙨 𝙤𝙢𝙜𝙖𝙖𝙣 𝙢𝙚𝙩 𝙙𝙚 𝙜𝙚𝙡𝙖𝙖𝙜𝙙𝙝𝙚𝙞𝙙...
De gelaagdheid van cultuur maakt het lastig om oorzaak en gevolg aan elkaar te knopen. Pas achteraf overzien we de situatie en komen we met een verklaring. Hoe kloppend deze verklaring is moet dan nog maar blijken.
Dat veroorzaakt drie uitdagingen in cultuurverandering:
Cultuurproblemen worden te laat ontdekt
Cultuurproblemen worden verkeerd gediagnostiseerd
Cultuurproblemen worden verkeerd aangepakt
Dit blijkt uit de vele voorbeelden van organisaties waar langdurig ongewenst gedrag heeft plaats kunnen vinden soms zelfs met desastreuze gevolgen. Er is in bijna al die cases te laat opgetreden op basis van twijfelachtige conclusies én oplossingen.
Het cultuurprobleem pak je met een rammelende aanpak dus niet (volledig) aan. Om die gelaagdheid te doorgronden (in de mate waarin dat écht mogelijk is) kun je beter kiezen voor een meerdere-modellen-aanpak.
Door de realiteit vanuit verschillende perspectieven te onderzoeken en deze inzichten samen op (verklarende) waarde te schatten kom je tot een dieper begrip van cultuur. Neem bijvoorbeeld het model hieronder. Deze komt uit een stroming in de sociale wetenschappen het kritisch realisme.
Hier zien we dat je cultuur op waarneembaar, niet waarneembaar en onderliggend niveau in relatie tot elkaar kan proberen te begrijpen. Neem bijvoorbeeld het elkaar 𝘯𝘪𝘦𝘵 aanspreken op ongewenst gedrag.
Dit gedrag kun je observeren (𝘄𝗮𝗮𝗿𝗻𝗲𝗲𝗺𝗯𝗮𝗮𝗿 𝗲𝗻 𝗲𝗿𝘃𝗮𝗿𝗲𝗻)
Vervolgens kun je onderzoeken of dit te maken heeft met een gebrek aan sociale veiligheid in de interactie in het team (𝗻𝗶𝗲𝘁 𝘄𝗮𝗮𝗿𝗻𝗲𝗲𝗺𝗯𝗮𝗮𝗿)
Die sociale onveiligheid kan worden verklaard door de omvang, relatie tot hiërarchie en samenstelling van het team (𝗼𝗻𝗱𝗲𝗿𝗹𝗶𝗴𝗴𝗲𝗻𝗱𝗲 𝗺𝗲𝗰𝗵𝗮𝗻𝗶𝘀𝗺𝗲𝗻)
Hiermee kun je een veel rijker beeld creëren van een situatie en kun je op verschillende niveaus nadenken over interventies. Dat vraagt wel bewustzijn van de aannames die je doet over hoe deze niveaus op elkaar inspelen. Het is daarom nuttig om te werken met expliciete aannames (of hypotheses).
Zo maak je de diagnose rondom een gelaagd cultuurprobleem veel zorgvuldiger!
Comments