top of page
Foto van schrijverDaan Noordeloos

De IK versus het WIJ motief

We zijn in afwachting van de uitslag van de verkiezingen in de VS. Het is spannend, beiden kunnen nog winnen hoewel Biden voorligt. Als hij wint is nog steeds een feit dat ongeveer 50% van de Amerikanen op hem gestemd heeft. Zonder ons ook maar enigszins e te willen wagen aan politieke analyses is een andere manier om er naar te kijken die vanuit de menselijke motivatie. Zowel Trump als Biden staan onder andere symbool voor de motivatie waarvan uit mensen keuzes maken.


Mensen worden gemotiveerd vanuit drie drijvers:


Duiden van de wereld, ‘’getting it’’, in organisaties het domein van de visionair. Dit wordt ook wel het “het” motief genoemd. Een abstract gevisualiseerd idee dat in de toekomst ligt. Uit studies blijkt dat slechts 1% van medewerkers vanuit dit mentale model werkt*. Wanneer deze motivatie in het geding is zijn mensen bang om hun zekerheid te verliezen en vragen zich af waar het naar toe gaat.


Vooruitkomen, ‘’getting ahead’’, in organisatie het domein van de strateeg. Dit wordt ook wel het “ik” motief genoemd. Het is gericht op het bereiken van resultaten, laat zich vertalen naar concrete tastbare doelen. Uit studies blijkt dat 48% van medewerkers vanuit dit mentale model werkt. Wanneer dit op het spel staat zijn mensen bang om hun autonomie te verliezen.


Verbinden, ‘’getting along’’, in organisaties het domein van de coach. Dit wordt ook wel het “wij” motief genoemd. Hierbij geeft je prioriteit aan het zoeken van consensus en gezamenlijkheid. Uit studies blijkt dat 48% van de mensen vanuit dit mentale model werkt. Wanneer dit op het spel staat zijn mensen bang is om hun gevoel van verbondenheid te verliezen.


Goede leiders zijn zich bewust van deze verschillen in stijl en houden hier rekening mee in het aansturen van mensen. Alleen zie je dat sommige leiders primair gaan zitten op het motief van het IK. Door mensen aan te spreken dat zij hun autonomie niet zullen verliezen, financieel niet, sociaal en cultureel niet. Zij combineren de angst voor verlies voortdurend met de belofte dat individuele vooruitgang en de kans op persoonlijk succes centraal staat. Politiek is dit meestal gevat in een meer kapitalistisch systeem met als belangrijkste voorbeeld de VS.


Als tegengeluid bestaat het geluid van het WIJmotief. Hier komt de nadruk te liggen op het samen oplossen van problemen, op gedeelde verantwoordelijkheid voor problemen rondom belangrijke thema’s zoals ongelijkheid, klimaat en zorg. Zij combineren de angst voor het verlies van verbinding in het bijzonder het verliezen van de minderheden binnen de groep met de belofte dat je met gelijkheid verder komt. Politiek is dit meestal gevat in een meer socialistisch systeem met als belangrijkste voorbeelden de Scandinavische landen en zien we Biden daar ook de nadruk op leggen.


Er is geen motief beter dan het andere. Het zijn drie existentiële motieven die wanneer in balans worden ingezet vooruitgang en groei brengen, in welke vorm dan ook.  Dat geldt in de politiek net zo hard als in organisaties. Want ook daar wil de balans nog wel eens één kant op slaan. De vraag is of je dat uiteindelijk de leiders kan verwijten, of dat het eerder het resultaat is van het achterliggende systeem en gedrag van de groep.


Bijgaand filmpje is een mooi betoog over waarom we moeten voorkomen om het aan de leiders alleen op te hangen. Want tenslotte hebben we zelf allemaal een verantwoordelijkheid in waar we ons door laten motiveren en leiden. En moeten we leren verantwoordelijkheid te nemen voor de consequenties die daar het gevolg van zijn.


Hartelijke groeten

Daan & Niki


*bron: Robert Kegan, An Everyone Culture (2016)


Nieuwsbrief gemist? Lees hier onze eerder artikelen. 

Comments


bottom of page