Doemdenken of realiteit
Het nieuws liegt er niet om. We stevenen op diverse onvermijdbare crises af. Een economische crisis. Een klimaat crisis. Én een humanitaire crisis. Voorbeelden te over, afgewisseld met het gebruikelijke komkommernieuws waaraan we in de zomer gewend zijn. Nadert er nu werkelijk een enorme hoeveelheid onheil wat vraagt om acuut handelen of kunnen we nog ontspannen in de laatste periode van de zomer? De opiniemakers schrijven vanuit verschillende perspectieven over de crises, onder andere over wie er schuldig is en het feit dat we een aantal problemen te lang genegeerd hebben. Of dat waar is, is misschien niet de kern van de vraag. Het is wat we er nu mee gaan doen. Ook daar zijn voldoende meningen over. Op ieder thema kun je blijven lezen over een scala aan opties wat ons te doen staat en wie dat zou moeten doen. Consumenten, bedrijven en overheden wijzen naar elkaar, en ieder probleem kent zijn eigen actievoerders waarin voor- en tegenstanders verder polariseren. Onze maakbare wereld drijft op de gedachte dat je problemen op kan lossen. Door technologie, door nieuw beleid of structuren, door er meer geld aan te besteden en door ons anders te gaan gedragen. Tegelijkertijd hangen veel van deze problemen met elkaar samen, waardoor het maar de vraag is wat deze oplossingen voor effecten zullen hebben op elkaar en op het systeem als geheel. Dat geldt voor de maatschappij, maar ook voor organisaties die problemen in silo’s oplossen. Wij bepleiten het idee om te accepteren dat we in een complexe en verbonden wereld leven, waarin je wil leren hoe je met verandering om kan gaan vanuit een breder perspectief en verantwoordelijkheid neemt voor het deel waar je invloed op hebt. Wetende dat een nieuw nu nog onbekend probleem (een zwarte zwaan) zich voor zal doen waardoor het systeem weer op de schop gaat. Dat vraagt een andere mindset. Acceptatie van kwetsbaarheid, twijfel en onzekerheid. Een lerende en onderzoekende houding in combinatie met daadkracht en nieuwe vaardigheden. Waarschijnlijk vraagt het ook om andere structuren, processen en tools, alleen is dat geen verstandig vertrekpunt omdat het ogenschijnlijke zekerheid kan geven wanneer houding en gedrag het niet steunen. We maakten een scan (Engelse versie) die bestaat uit vragen die gaan over de mate waarin organisaties in staat zijn om te profiteren van verandering. De kernpunten van de scan zijn dat je waarschijnlijk niet bestand bent tegen crises als er:
Sprake is van technische, financiële of organisatorische schuld
Onvoldoende ruimte is om terug te vallen in systemen en mensen
Meer gepraat wordt (theorie) dan gedaan (implementatie)