"We leven in een tijd van tegenstrijdigheden en onzekerheid. Het is tegenstrijdig dat armoede toeneemt in een periode van economische groei. Dat mensen zich in ons vrije land onvrij voelen om hun mening te geven. Zorgwekkend is dat mensen het vertrouwen verliezen in het probleemoplossend vermogen van de politiek. De onzekerheid over morgen groeit.’’

 

Transformationeel leiderschap

De toenemende complexiteit én onzekerheid vragen om ander leiderschap. Zonder een juiste invulling van dit begrip is dat een lege huls. Vanuit onze transformatieprogramma’s werken wij graag met transformationeel leiderschap. In transformationeel leiderschap maken we het verschil tussen passief, transactioneel en transformationeel leiden. Een transformationeel leider weet een team naar een hoger niveau te tillen door te inspireren, te coachen en kennis te delen. Een transformationeel leider haalt meer uit het team dan de som der delen en is in staat om diversiteit om te zetten in oplossingsrichtingen.

 

"Maar we kunnen ook houvast vinden. Niet alles kan en hoeft tegelijk. Vaak beseffen we pas achteraf hoe ingrijpend iets is geweest. Denk bijvoorbeeld aan de industriële revolutie of de introductie van het internet.’’

 

Exploitatie

In een periode van transformatie is het belangrijk om door te bouwen op wat er al goed gaat. Een transformatie steunt op de successen uit het verleden. De goede kanten van het bestaande bedrijfsmodel. Het vinden van nieuwe bedrijfsmodellen is een stuk eenvoudiger wanneer er iets is om op te steunen. Niet alles hoeft losgelaten te worden. Weten wanneer we het bestaande plaats moeten laten maken voor iets nieuws is een kunst én een wetenschap.

 

"In de onzekere jaren hebben onze ouders en grootouders veerkracht getoond. Van ons wordt nu hetzelfde gevraagd. Andere landen staan voor vergelijkbare opgaven. De wereld zal anders zijn, want onze huidige manier van leven stuit op sociale en economische grenzen. Dat vergt een andere economie, een andere manier van ondernemen en samenleven.’’

 

Profiteren van positieve verandering

Dit raakt de kern van transformatie. Veerkracht en meer. Veerkracht betekent meebewegen met de veranderingen. Beter nog is het vermogen om te profiteren van positieve verandering. Het ontwikkelen van een duurzame waarde-uitwisseling tussen organisaties en hun omgeving waarbij iedereen profiteert. Op de korte én lange termijn. Omdat de systemen tegen de grenzen aanlopen van wat ze kunnen vraagt dit transformatie.

 

‘’Samenwerking maakt Nederland sterker dan polarisatie. Het kabinet realiseert zich dat mensen kritisch zijn. Tegelijkertijd is nog altijd een ruime meerderheid tevreden over de democratie. Dat is een aansporing maatregelen te nemen die echt nodig zijn en daarover open en transparant te zijn."

 

Conflictafhandeling

Tijdens een periode van transformatie lijkt het al snel dat verschillende groepen lijnrecht tegenover elkaar staan. Het is de meesten van ons dan ook met de paplepel ingegoten. ‘’Aan tafel praat je niet over politiek, religie en geld.’’ Dat is een recept voor een onaangename avond. Het is tijd om dat standpunt te herzien. Het is tijd om constructief met elkaar te leren conflicteren. Om samen te verschillen. Deze vaardigheid is keihard nodig als we diverse standpunten willen inzetten om de complexe problemen met elkaar op te leren lossen.

 

"Volgende generaties moeten een goed leven kunnen leiden in een schoon en veilig land, met kansen voor iedereen. Voorgaande generaties hebben de basis gelegd voor voorspoed en vrijheid die kenmerkend zijn. Nu worden we geconfronteerd met de vraag wat we daarvoor overhebben.’’

 

Nieuwe balans tussen welzijn, welvaart en welbevinden.

Als we de wereld beter willen achterlaten dan dat we haar aantroffen moeten we op zoek naar een nieuwe balans tussen welvaart, welbevinden én welzijn. Het vinden van deze nieuwe balans komt alleen tot stand wanneer we een dialoog organiseren over de invulling hiervan. Een dialoog waarin we elkaar opnieuw moeten willen leren begrijpen. Wanneer we niet een dialoog maar een (politiek) debat voeren zal dit de verwijdering alleen maar vergroten.

 

"Het kabinet zoekt steeds naar de juiste financiële balans. Koopkrachtverbetering is nodig, maar het is ook nodig om rekeningen door te schuiven. De toekomstagenda duldt geen uitstel. Het doel is een goede toekomst voor ons allemaal.’’

 

Waardenlenzen

De transformatie waarover we spreken start met het ontwikkelen van andere waardelenzen. Een waardelens is de lens die bepaalt wat we waardevol vinden. In onze behoefte om complexe zaken eenvoudig te maken neigen we ernaar om enkelzijdige waardelenzen te gebruiken binnen organisaties. Deze zijn vaak financieel gedreven. In de toekomst toe hebben we een betere balans nodig tussen de financiële waardelens én andere belangen. Die beweging proberen we al langer in gang te zetten in de beweging van shareholder naar de stakeholder-belangen. Het sturen op meerdere waardelenzen vraagt meer van leiders.

 

"Samen met andere Europese landen werkt Nederland aan een overstap naar duurzame energie. Het streven voor de toekomst vraagt nu om actie. Ook moet de zorg voor iedereen betaalbaar blijven. Daarin staat 'passende zorg' centraal: voor iedereen de juiste zorg op het juiste moment op de juiste plaats. Voorkomen is beter dan genezen.’’

 

Exploratie

Naast het behoud van wat goed is moeten we op zoek naar wat er beter kan. Deze spanning tussen ‘’oud en nieuw’’ is fundamenteel. In politieke, sociale en economische systemen zie je het steeds terug. Timing is hierbij enorm belangrijk. Het oude moet ruimte maken voor iets nieuws. Te vroeg beginnen en er is geen draagvlak. Te laat beginnen en het systeem begint de verandering tegen te werken omdat de kloof te groot is. Een simpele vuistregel voor succesvolle exploratie is het vermogen om zo lang mogelijk zo veel mogelijk opties te kunnen creëren die passen bij een toekomstvisie. Zeker wanneer geconfronteerd met onzekerheid.