We leven in een digibetocratie en daar zijn we allemaal debet aan.
Het item van Lubach over het gebrek aan digitale expertise sneed een gevoelig onderwerp aan. We worden bestuurd door een overheid die vooralsnog weinig prioriteit lijkt te geven aan de risico’s van de digitale ontwikkelingen en geen kennis van zaken lijkt te hebben. Tegelijkertijd verscheen vorige week ook een rapport van de RLI over de kansen die de overheid misloopt om gebruik te maken van digitale expertise om een ontwikkeling als duurzaamheid te versnellen en de noodzaak van de overheid om actief te sturen op de maatschappelijke implicaties buiten het overheidsdomein.
In (commerciële) organisaties is het helaas niet vaak anders gesteld dan bij de overheid. Daar houden de leiderschapsteams zich ook vaak nog verre van de digitale realiteit die ook op hen invloed heeft. De meeste leiders zijn er tenslotte niet mee opgegroeid. Er is vaak sprake van een hoge mate van de klok en de klepel met alle gevolgen van dien. Dat komt vaak omdat men niet doorheeft wat men niet weet, en de consequenties daarmee onderschat. Of men heeft door dat er weliswaar ze te weinig kennis hebben voor evenwichtige besluitvorming, alleen is het vaak ondenkbaar omdat te zeggen. Terwijl dat juist de kwetsbaarheid vergroot van het systeem waarmee en waarbinnen de organisatie opereert.
Digitalisering wordt bij voorkeur belegd bij experts. En dat is niet onterecht. Alleen is de hamvraag in hoeverre het noodzakelijk is dat alle overige betrokkenen begrip ontwikkelen over digitalisering. Is het een verantwoordelijkheid die zich laat delegeren? Onze hypothese is dat het essentieel is voor alle betrokkenen om zich bewust te worden van de impact van digitalisering om de risico’s te mitigeren en kansen te kunnen benutten. Omdat het de kern van de bedrijfsstrategie meestal raakt, zoals het bij de overheid ook steeds meer aspecten van beleidsvorming raakt.
Dat betekent dat je als organisatie of overheid zult moeten verkennen hoe je je verhoudt tot deze digitale ontwikkelingen. Je zult je een beeld moet vormen in welke mate deze ontwikkelingen nu en straks impact hebben op datgene waar jij je verantwoordelijk voor voelt. Dan wil je vervolgens naar een situatie bewegen waar de experts op dit gebied in de juiste mate vertegenwoordigd zijn tijdens voorbereiding en besluitvorming en waarbij je vooral leert luisteren en vragen. En doorvragen wanneer je het niet begrijpt. Meer twijfelen minder doortastendheid tonen. Het vraagt een lerende houding en ander gedrag van leiders dan we gewend zijn. Want de digitale wereld is doorspekt van terminologie die de meeste mensen bij het aanzien al afschrikt. Daar moeten we niemand op afrekenen, wel op het achterblijven in het tonen van onwetendheid.
Datzelfde geldt uiteindelijk ook voor ons als burgers. Ook wij hebben een eigen verantwoordelijkheid als het gaat om het gebruik maken van alle digitale producten en diensten die ons aangereikt worden. Zo lang als wij ons ook niet afvragen wat er gebeurt met onze data, waarom zo veel diensten gratis zijn of hoe de winkelstraat van de toekomst voor ons zien, zijn wij als burgers net zo onbewust onbekwaam.
Het is geen kwestie van goed of fout. Het is een kwestie dat we ons collectief onwetend dus kwetsbaar durven op te stellen. Om vervolgens vanuit nieuwsgierigheid de benodigde kennis op te doen om er verstandige besluiten over te nemen. Zodat we als samenleving toe bewegen naar bewust bekwame mensen om zo de kansen die de digitale wereld ons biedt op de juiste manier te kunnen omarmen.
Kun jij hulp gebruiken bij het onderzoeken hoe het bij jouw organisatie gesteld is met jullie digitaal bewustzijn? Neem dan contact met ons op.