In de tijd waarin we ons bevinden, met zijn volatiliteit, onzekerheid, complexiteit en ambiguïteit, is transformatief leiderschap noodzakelijk. De oude transactionele besturing, gericht op controle, stabiliteit, macht en autoriteit voldoet niet meer. Dat vinden velen onder ons niet meer dan logisch. We wijzen snel met elkaar naar de ‘‘oude’’ leiders als de schuldigen. Leiders die vanuit dat perspectief de wereld belemmeren in hun ontwikkeling en in sommige gevallen ronduit een bedreiging vormen voor de stabiliteit in de wereld.
Toch is dit té simpel. Je kunt dit verlangen naar controle en stabiliteit niet alleen projecteren op de (oud)-leiders van o.a. Rusland, Hongarije, Wit-Rusland, Noord-Korea, Brazilië en de Verenigde Staten. Dicht bij huis bestaan deze leiders ook. Leiders die autoriteit uitstralen. Krachtige besluiten nemen. Risico’s nemen. Leiders die beweren resultaten te halen en tegenstanders aan te kunnen. Leiders die dreigen, bepalen, manipuleren, dwingen, kleineren, diskwalificeren, voortrekken en niet schuwen hun macht uit te oefenen. Ze runnen commerciële, culturele, non-profit en overheidsorganisaties. Het zijn publieke leiders van politieke partijen. Ze worden getolereerd, gesteund en zelfs gewaardeerd door mensen om ons heen en onszelf.
De ruimte die transactionele leiders nemen wordt mede bepaald door de ruimte die ze krijgen. De redenen dat ze die krijgen zijn wisselend. Vaak speelt angst voor verlies bij de betrokkenen een grote rol. Angst die we serieus moeten nemen, bij anderen en bij onszelf. Angst voor verlies van verbinding, angst voor verlies van onze autonomie, angst voor onzekerheid. Ga maar na. Wanneer wilde jij je uitspreken, maar deed je het niet. Wist je niet hoe. Of deed je het wél en werd je niet gesteund.
Die ruimte wordt ook mede bepaald door het beeld dat wij hebben van succesvol leiderschap zoals helder uitgelegd in bijgaand artikel in de Volkskrant wat verwijst naar diverse onderzoeken van hoogleraar Janka Stoker (RUG) en een aantal Harvard onderzoekers. De eigenschappen die gepaard zouden gaan met nieuw, transformatief, leiderschap (zoals compassie, kwetsbaarheid, luisteren, collectiviteit en langetermijnvisie) worden door onszelf nog niet gekwalificeerd als leiderschap. Onze houding ten opzichte van leiderschap is dus deel van het probleem.
Transformatieve leiders hebben geen simpele oplossingen voor complexe problemen. Die accepteren dat we de invulling van de maatschappij met elkaar moeten creëren. Met vallen én opstaan. Door samen de realiteit te duiden en opties te creëren. Door iedere keer samen een stap zetten en kijken of het werkt. Waarbij we begrijpen dat we voortdurend moeten schipperen tussen belangen. Leiders die in dat proces krachtig én kwetsbaar zijn. Waarin het “ik” (getting ahead), het “wij” (getting along) en het “het” (getting it) in evenwicht kunnen bestaan.
Dergelijk leiders de ruimte geven vraagt niet alléén wat van hen. Het vraagt ook iets van ons. Een verandering in onze houding en gedrag.
Hartelijke groeten
Daan, Niki en Leontine
_______________________________________________________
In hoeverre is krijgt nieuw leiderschap in jouw organisatie de gewenste ruimte? Wij helpen je graag om het inzichtelijk te krijgen en de voorwaarden er voor te realiseren.
Nieuwsbrief gemist? Lees hier onze eerder artikelen.
